Engelsiz Üniversite Ödülleri YÖK'te Düzenlenen Törenle Sahiplerini Buldu
"Engelsiz Erişim" ve "Engelsiz Eğitim" sloganları ile yükseköğretim kurumlarındaki engelli bireylerin mekânlara, eğitsel imkânlara ve sosyo-kültürel faaliyetlere erişimleri konusunda farkındalık yaratmayı ve iyi uygulamaları yaygınlaştırmayı amaçlayan "Yeni YÖK" tarafından "Engelsiz Eğitim Çalıştayı" gerçekleştirildi.
Yükseköğretime kaliteli erişilebilirlik bağlamında engelli öğrencilere yönelik sunulan hizmetlerin var olan durumunu ve iyi uygulama örneklerinin ortaya konarak geleceğe dönük neler yapılabileceğinin tartışıldığı çalıştaya YÖK Başkanı Prof. Dr. M. A. Yekta Saraç, TBMM Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu Başkanı Necdet Ünüvar ve komisyonda bulunan bazı milletvekilleri, Aile ve Sosyal Politikalar Bakan Yardımcısı Dr. Mehmet Karabay'nın yanı sıra YÖK Engelli Öğrenci Çalışma Grubu Yürütücüsü ve YÖK Yürütme Kurulu Üyesi Prof. Dr. Zeliha Koçak Tufan, tüm üniversitelerin rektörleri ve öğretim üyeleri ile üniversitelerdeki engelli öğrenci birim sorumluları katıldı.
İlk olarak 2016-2017 eğitim öğretim yılı içerisinde 2 Mayıs 2017 tarihinde mekânsal erişilebilirlik konusunda "Engelsiz Erişim Çalıştayı" ilebaşlatılan çalışmalar neticesinde, engellilerin sorunlarının çözümü için teşvik edici çalışmalar ve projeler sağlamış yükseköğretim kurumlarına "Engelsiz Üniversite Ödülleri" gerçekleştirilen törenle dağıtıldı.
İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Aygül Günaltay eşliğinde, YÖK'ün girişimi sonucu yetenek sınavına alınan ve başarılı bulunarak ile İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuarı öğrencisi olan Yunus Yazar tarafından verilen piyano resitali ile başlayan çalıştayda, YÖK Başkanı Prof. Dr. M. A. Yekta Saraç, Aile ve Sosyal Politikalar Bakan Yardımcısı Dr. Mehmet Karabay ve Prof. Dr. Zeliha Koçak Tufan birer konuşma gerçekleştirdi.
YÖK Başkanı Saraç sözlerine başlarken, dün yaşanan insanlık dramına işaret ederek Emperyalist Batının çirkin yüzünü, zalim karakterini bir defa daha gösterdiğini ve katliam gerçekleştirdiğini belirtti. Bu katliamı telin ettiğini ifade eden YÖK Başkanı Saraç, bilimsel düzeyde, akademik nitelikte mazlum bir halkın varoluş mücadelesine nasıl destek verilebileceği hususunda çalışma yürüttüklerinin altını çizdi.
Ülkemizde yükseköğretime erişimin artık bir sorun olmadığının en önemli göstergesinin 2017 yılı Dünya Ekonomi Forumu'nun Türkiye raporu olduğunu vurgulayan Başkan Saraç, "Bu rapora göre Türkiye, dünyada 137 ülke arasında yükseköğretime erişim oranında dünyada 2. ülkedir, okullaşma oranımız % 94,2'dir. Başkan olduğumuzun akabinde YÖK'ün bundan sonra, erişimi artırmaya değil, kalite çıtasını yükseltmeye çalışacağını söylemiştik." ifadelerini kullandı.
Yükseköğretim sistemimizde yaklaşık 7 milyon 600 bin öğrencinin olduğunu ve YÖKSİS verilerine göre bu öğrencilerin 39.229'unu engelli öğrencilerin oluşturduğunu söyleyen YÖK Başkanı, yükseköğretim sistemimizdeki öğrencilerin % 0,5'ini engelli öğrencilerden oluştuğunu ancak bu oranın beklenenin çok altında olduğunu ve daha yüksek sayıda engelli öğrencimizin yükseköğretime erişmesini hedeflediklerini belirtti.
Toplumun genelindeki engelli oranı düşünüldüğünde yükseköğretimde öğrenci oranımız düşük olduğunu söyleyen Başkan Saraç, bu oranın aslında gerçeği yansıtmadığını düşündüklerini, bunun ana sebebinin toplumun hala engelli bireyleri her ne kadar söylemde öyle olmasa da eşit bireyler olarak kabul etmemesinin önemli bir sebep olduğunun altını çizdi.
Özel Yetenek Sınavı ile Öğrenci Alan Programlarda Engelli Öğrencilere Kontenjan Müjdesi
Öğrenci dostu yeni YÖK olarak, tüm öğrencilerin yükseköğretime erişimini önemsediklerini, bu bağlamda engelli öğrencilerimize engelsiz bir eğitim öğretim ortamı sağlamak, sosyal ve kültürel faaliyetlere daha fazla katılımlarını sağlamak için teşvik edici çalışmalar ve projeler geliştirdiklerini belirten Başkan Saraç konuşmasını şu şekilde sürdürdü:
"Bu kapsamda yükseköğretim kurumlarına girişte özel yetenek sınavına başvuracak engelli adaylarımız için alınan kararlarımızdan söz etmek isterim. 'Özel yetenek sınavı ile öğrenci alan programlarda, engelli öğrenciler için ilgili yıldaki TYT puanlarından biri 100 ve üzerinde olanların, özel yetenek sınavlarına kabul edilmesi' ve 'başvuruları kabul edilen adayların TYT puanları değerlendirmeye katılmadan (ÖSYS Kılavuzlarında yer alan formül kullanılmadan) kendi aralarında yapılacak ayrı bir yetenek sınavı sonucuna göre değerlendirilerek, yetenek sınavını kazanan öğrencilerin kayıtlarının yapılması' kararlaştırılmıştı.
Sadece özel yetenek sınavında geçerli olmak üzere kullanılacak baraj puanının (hesaplamaya dahil edilmediği için) sınavın yapıldığı yıl dahil olmak üzere baraj puanının 2 yıl süreyle geçerli olmasına karar verildi. Yani özel yetenek sınavına girmek için baraj puanını geçen öğrencilerimiz bu puanı iki yıl süreyle kullanabilecek, sadece yetenek sınavına odaklanabilecek.
Ayrıca uzun süredir tartışılan bir konuyu çözüme kavuşturduk ve yeni bir yaklaşım getirerek özel yetenek sınavında engelli öğrenci kontenjanını ayırdık. Önümüzdeki öğretim yılından itibaren özel yetenek sınavı ile öğrenci alan programların kontenjanının %10'u engelli öğrenciler için ayrıldı. Bunu da burada kamuoyu ile paylaşmaktan mutluluk duyuyoruz."
Erasmus Plus ve Öğrenci Değişimlerinde Engellilerimiz
16 Devlet üniversitemizde toplam 28 öğrencimiz, 5 vakıf üniversitemizde toplam 6 öğrencimiz olmak üzere toplamda 34 engelli öğrencinin Erasmus programından yararlandığını sözlerine ekleyen Başkan Saraç, bu sayının yeterli olmadığını belirterek "Yükseköğretim kurumlarımızın engelli öğrencilerimize yaklaşımının, bu öğrencilerimizin engel durumlarını göz önünde bulunduracak şekilde olmasını ve üniversitelerimizin daha fazla sorumluluk almalarını beklediğimizi burada bir kez daha ifade etmek isterim. Hepimiz artık düne göre bugün daha fazla duyarlı olmak durumundayız bu konuya." dedi.
Engelsiz Üniversite Ödülleri Sahiplerini Buluyor
Engelsiz Üniversite Ödülleri'ne de değinen YÖK Başkanı Prof. Dr. M. A. Yekta Saraç, Mekan'da Erişilebilirlik (Turuncu Bayrak), Eğitimde Erişilebilirlik (Yeşil Bayrak) ve Sosyo-Kültürel Faaliyetlere Erişilebilirlik (Mavi Bayrak) olmak üzere "Engelsiz Üniversite Bayrakları"nın üç kategoride bayrak ödülü ile programlarını farklı engelli gruplarına erişilebilir kılan üniversitelerin ilgili programlarına "Engelsiz Program Nişanı" verileceğinin kararlaştırıldığını ifade etti.
İleride hangi programların hangi engel gruplarına erişilebilir olduğunun kılavuzda da yer almasını hedeflediklerini vurgulayan Başkan Saraç, verilecek tüm ödüllerin nice güzel diğer çalışmaları, işbirliklerini teşvik etmesini dileyerek konuşmasını tamamladı.
YÖK Başkanı Prof. Dr. M. A. Yekta Saraç'ın çalıştayda yaptığı konuşmanın metni için tıklayınız.
Aile ve Sosyal Politikalar Bakan Yardımcısı Dr. Mehmet Karabay ise konuşmasında engelliliğin sadece fiziksel ve zihinsel olmadığını, zihinlerde ve kalplerde de bulunduğunu söyledi.
Son 16 yılda engellilere yönelik çalışmalarda önemli adımlar atıldığını aktaran Karabay, Bakanlığın engellilere yönelik önemli çalışmalar yürüttüğünü, bu kapsamda engellilerin ailelerinin yanında desteklenmesinin hedeflendiğini belirtti.
Karabay, 504 bin engellinin aile yanında desteklendiğini, 23 bin engelliye bakım ve rehabilitasyon hizmeti verildiğini ifade ederek "Bundan 16 yıl önce kamuda 5 bin 500 civarında engelli kamu görevlisi varken bugün bu rakam on kat arttı. Eğitimde, istihdamda çok önemli gelişmeler kaydettik. Her şeyden önce engellilere bakış açısında ülkede önemli adımlar attığımızı düşünüyorum." dedi.
Eğitimin önemine işaret eden Karabay, engellilerin toplumun her alanında yer alması gerektiğini, üniversitelerin de üzerine düşen görevi yerine getirdiğini vurguladı.
YÖK Engelli Öğrenci Çalışma Grubu Yürütücüsü ve YÖK Yürütme Kurulu Üyesi Prof. Dr. Zeliha Koçak Tufan ise konuşmasında Engelsiz Üniversite Ödülleri'ne ilişkin bilgiler veren bir sunum gerçekleştirdi.
Üniversitelerin engelli öğrencilere erişilebilir hale gelmesinde uygulamada sıkıntılar yaşandığına dikkati çeken Tufan, iyi uygulama örneklerini göstermek ve üniversitelere teşvik olması açısından bu ödül töreninin düzenlendiğini söyledi.
YÖK Yürütme Kurulu Üyesi Tufan, Engelsiz Üniversite Ödüllerinin ikiye ayrıldığını bunlardan birinin bayrak ödülleri, diğerinin ise engelsiz program nişanları olduğunu aktardı.
Açılış konuşmalarının ardından Engelsiz Üniversite Ödülleri gerçekleştirilen törenle sahiplerini buldu. "Öğrenci Dostu Yeni YÖK" olarak, engellilerin sorunlarının çözümü için teşvik edici çalışmalar ve projeler gerçekleştirmiş yükseköğretim kurumlarına "mekanda erişebilirlik", "eğitimde erişebilirlik" ve "sosyo-kültürel faaliyetlerde erişebilirlik" olmak üzere 3 kategoride bayrak ödülleri ile farklı engelli gruplarına erişilebilir kılan üniversitelerin ilgili programlarına "Engelsiz Program Nişanı" verildi.
Bu kapsamda "Mekanda Erişim Bayrak Ödülü"nü (Turuncu Bayrak) Aksaray, Altınbaş, Anadolu, Bilecik Şeyh Edebali, Boğaziçi, Bülent Ecevit, Erciyes, Hitit, İstinye, İzmir Bakırçay, Kahramanmaraş Sütçü İmam, Kırıkkale, Marmara, Mehmet Akif Ersoy, Recep Tayyip Erdoğan ve Yaşar Üniversitesindeki bazı fakülte ve yerleşkeler almaya hak kazandı.
"Eğitimde Erişilebilirlik Bayrak Ödülü"nü (Yeşil Bayrak) Anadolu, Boğaziçi, Dicle, Hitit, Karamanoğlu Mehmet Bey, Marmara ve Yaşar Üniversitelerindeki bazı fakülte ve yerleşkeler almaya hak kazanırken "Sosyo-Kültürel Faaliyetlerde Erişebilirlik Bayrak Ödülü"nü (Mavi Bayrak) ise Anadolu, Boğaziçi ve Dicle Üniversitelerindeki bazı fakülte ve yerleşkeler almaya hak kazandılar.
Farklı engelli gruplarına erişilebilir kılan üniversitelerin ilgili programlarına da "Engelsiz Program Nişanı" verilirken, Anadolu, Hasan Kalyoncu ve Hitit Üniversitelerinin ilgili programları bu nişanı almaya hak kazandılar.
Ödül töreninin ardından "Engelsiz Eğitimde Mevcut Durum", "Farklı Engel Gruplarında Engelsiz Eğitim" ve "İyi Uygulama Örnekleri ve Engelsiz Sağlık" başlıklı üç ayrı panel otorumlarına geçildi.
Prof. Dr. Mine Erden İnal moderatörlüğünde düzenlenen "Engelsiz Eğitimde Mevcut Durum" başlıklı panelde Anadolu Üniversitesinden Prof. Dr. İbrahim Halil Diken "Açık ve Örgün Eğitimde Engelsiz Eğitim", ÖSYM Engelli Adaylar Daire Başkanı Belma Atak "Engelsiz Sınavlar", MEB Rehberlik Hizmetleri Daire Başkanı Seyfettin Toraman "Ortaöğretimde Engelsiz Eğitim ve Yenilikler" ve Necmettin Erbakan Üniversitesinden Prof. Dr. Mehmet Ak ise "Engelli Bireylerin Aileleri, İletişim Sorunları ve Beklentiler" başlıklı sunumlarını gerçekleştirdi.
Necmettin Erbakan Üniversitesinden Prof. Dr. Muzaffer Şeker moderatörlüğünde düzenlenen "Farklı Engel Gruplarında Engelsiz Eğitim" başlıklı panelde Eskişehir Osmangazi Üniversitesinden Doç. Dr. Macid Ayhan Melekoğlu "Öğrenme Güçlüğü Olanlarda Engelsiz Eğitim", Necmettin Erbakan Üniversitesi SOBE Eğitim Danışmanı Prof. Dr. Binyamin Birkan "Otizm Spektrum Bozukluğunda Engelsiz Eğitim" ve Gazi Üniversitesinden Doç. Dr. Banu Arslantekin ise "Duyusal Yetersizlikte Engelsiz Eğitim" başlıklı sunumlarını gerçekleştirdi.
Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesinden Prof. Dr. Ozan Bahar moderatörlüğünde düzenlenen "İyi Uygulama Örnekleri ve Engelsiz Sağlık" başlıklı panelde ise Kırıkkale Üniversitesinden Doç. Dr. Müyesser Okumuş "Bedensel Engelliler için Tedavide Yenilikler ve Yardımcı Cihazlar", Ankara Üniversitesinden Prof. Dr. Şefay Aysun İdil "Görme Engelliler için Tedavide Yenilikler ve Yardımcı Cihazlar" ve Gazi Üniversitesinden Doç. Dr. Hakan Tutar, ise "İşitme Engelliler için Tedavide Yenilikler ve Yardımcı Cihazlar" başlıklı sunumlarını gerçekleştirdi.
Hacettepe Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Meltem Yılmaz'ın "Otizm ve Mekan Sergisi"nin gün boyunca fuayede yer aldığı çalıştay, kapanış oturumunun gerçekleştirilmesiyle tamamlandı.